FAQ Sneltram A12

Drie interregionale tram(bus)lijnen tussen de Vlaamse Rand en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die zorgen voor betere mobiliteit en kansen bieden voor sociaal-economische ontwikkeling:

1. de Sneltram, langs de A12, van Willebroek naar Brussel-Noord
2. de Ringtrambus van UZ Brussel, via Vilvoorde en de Heizel, naar Brussels Airport
3. de Luchthaventram van Brussel-Noord naar Brussels Airport

Met Werken aan de Ring zetten we volop in op een duurzame en vlotte mobiliteit voor iedereen. Kwalitatief openbaar vervoer vormt een ijzersterk alternatief voor de auto en de dagelijkse files: duidelijke vertrek- en aankomsttijden, vlotte verbindingen en kwaliteitsvolle voertuigen met een hoog comfort voor de reiziger. Een belangrijke rol is weggelegd voor Brabantnet: drie nieuwe HOV (hoogwaardig openbaar vervoer) lijnen in het noorden van Brussel.

De Sneltram wordt over een afstand van 19 km aangelegd langs de A12. Er zijn nieuwe haltes voorzien in Willebroek, Londerzeel, Wolvertem, Meise en Strombeek-Bever. Van Willebroek tot Londerzeel loopt de Sneltram ten oosten van de A12, van Londerzeel tot aan Parking C loopt de Sneltram ten westen van de A12. De aansluiting met het Brussels openbaar vervoer wordt verzekerd.

> Lees meer over het traject > Bekijk de video

Het gebrek aan een vlotte openbaar vervoerverbinding tussen Willebroek en Brussel bemoeilijkt het woon-werkverkeer en de vrijetijdsverplaatsingen in de regio. Met de trein moet je omrijden via Dendermonde of Mechelen. Neem je de wagen langs de A12? Dan sta je vaak in de file.

Wie langs de A12 werkt, zal met de Sneltram vlot naar het werk kunnen sporen. Lokale bedrijven zullen dus makkelijker werknemers kunnen aantrekken. Met de Sneltram worden ook het Fort van Breendonk, de Plantentuin van Meise, de Heizel en het centrum van Brussel vlot bereikbaar. Er is bovendien aansluiting voorzien met het ander openbaar vervoer, denken we maar aan de metro, tram en Ringtrambus aan de Heizel of de trein aan het Noordstation.

We maakten een weloverwogen beslissing om de tramlijn langs de A12 te bouwen. Dankzij de aanwezigheid van de snelweg is er weinig kruisend verkeer dat de tram kan hinderen. Zo kan de tram snel doorrijden. Meteen ook een groot pluspunt voor de fietssnelweg die we samen met de tram zullen bouwen. Die fietssnelweg ligt grotendeels aan de overzijde van de A12, maar door infrastructuur naast elkaar te realiseren beperken we de nodige ruimte.

De tramlijn start in Willebroek aan de kant van het Fort van Breendonk. In Londerzeel, net voor de spoorlijn, wisselt de tramlijn van kant door de A12 te overbruggen. Aan die zijde spoort de tram verder langs Wolvertem, Meise centrum, Strombeek-Bever en verder richting Brussel-Noord. Door de tramlijn aan te leggen langs de A12 is de tram vlot bereikbaar vanuit de verschillende dorpskernen.

De halte Willebroek wordt in eerste instantie ontworpen als de eindhalte van het project, maar er wordt maximaal ontworpen zodat een doortrekking naar het station van Willebroek mogelijk blijft. Verder is het niet de bedoeling om met de trein te concurreren.

De Sneltram zal t.h.v. het kruispunt Romeinsesteenweg aansluiting vinden met het netwerk van de MIVB.  De MIVB is vanaf dit punt projecteigenaar en werkt het tracé reeds verder uit. Heel concreet plant de MIVB om de stedenbouwkundige aanvraag voor het tracé tussen het station Belgica, in de Maritiemwijk in Molenbeek, via Thurn & Taxis naar het Noordstation nog in het voorjaar van 2024 in te dienen.

De 5 nieuwe haltes op Vlaams grondgebied zijn:

1. Willebroek - Fort van Breendonk
2. Londerzeel - Ter hoogte van de kruising spoorlijn en A12
3. Wolvertem - Ter hoogte van Frigomil
4. Meise Centrum - Ter hoogte van de huidige carpoolparking
5. Strombeek-Bever - Parking C

De Sneltram moet een snelle openbaar vervoerverbinding worden tussen verschillende woonkernen langs de A12 onderling en tussen deze woonkernen en Brussel. Door het aantal haltes te beperken en een zo rechtlijnig mogelijk traject te kiezen, krijgen we een echt snelle verbinding.

De haltes zijn zorgvuldig gekozen op basis van een analyse van onder meer bereikbaarheid voor voetgangers, fietsers, busreizigers en automobilisten.

Er zijn geen wijzigingen meer mogelijk.

De inrichting van de halteomgevingen in Willebroek, Meise Centrum en Strombeek-Bever ligt vast. 

De gemeenten Londerzeel en Meise werkten een toekomstvisie uit voor de halten Londerzeel en Wolvertem en de inrichting van die omgeving houdt rekening met deze visies. Het voorgestelde ontwerp van de halteplaats is dus onder voorbehoud van de plannen van de gemeenten.

Het aantal parkeerplaatsen wordt gebaseerd op een realistische inschatting van de verwachte reizigersaantallen per halte. Exacte aantallen kunnen we momenteel nog niet geven. Een inschatting is er wel:

• Willebroek: Park & Ride is deel van het haltegebouw 
• Londerzeel: circa 125 plaatsen
• Wolvertem: circa 125 plaatsen
• Meise Centrum (Kapellelaan): circa 100 plaatsen
• Parking C: geen extra plaatsen

Parallel met de tram en de A12 zal ook een hoogwaardige fietssnelweg de betrokken gemeenten verbinden. Met de aanleg van deze fietssnelweg, de F28, wordt dus een groter aantal fietsers verwacht. Daarom zullen er voldoende fietsenstallingen voorzien worden.

• Willebroek: circa 390 plaatsen 
• Londerzeel: circa 200 plaatsen
• Wolvertem: circa 120 plaatsen
• Meise Centrum (Kapellelaan): circa 66 plaatsen
• Parking C: circa 36 plaatsen

In de initiële plannen waren twee haltes voorzien in Londerzeel. Die haltes hebben we in de huidige plannen op een strategisch gekozen punt samengebracht. De centrale halte zorgt ervoor dat iedereen in de regio bediend blijft. Ook vermijden we zo een extra stop, wat de reistijd ten goede komt. 

We houden bij het ontwerpen van de haltes zoveel mogelijk rekening met het comfort van de reizigers. Aan elke halte zal je kunnen schuilen en er zal real time reisinformatie te vinden zijn van bussen én trams. Op- en afstappen van een tram- of bushalte zal veiliger worden: de haltes worden zoveel mogelijk gescheiden van het doorgaand autoverkeer. Waar dit niet mogelijk is, worden veilige oversteekplaatsen voorzien.

De Sneltram zal de snelbus op termijn vervangen en er zullen nieuwe lokale buslijnen komen die reizigers naar de haltes van de Sneltram brengen.

Vandaag zijn er meerdere fietsroutes langs het traject van de Sneltram. In de buurt van het traject en de verschillende gemeenten lopen meerdere aansluitingen op recreatieve fietsroutes en op de fietssnelweg F28.

Samen met de Sneltram wordt ook de kwaliteit van de fietsinfrastructuur langs de A12 naar een hoger niveau gebracht. Lokale fietsverbindingen rond de haltes en dorpskernen worden versterkt. Door de aanleg van de A12 zijn historische verbindingen tussen verschillende woonwijken en dorpskernen verloren gegaan. Met nieuwe fiets- en voetgangersbruggen over de A12 willen we die lokale verbindingen in ere herstellen.

De fietssnelweg F28 van Brussel naar Boom, wordt in verschillende projecten gerealiseerd. Binnen het project van de Sneltram zullen we de F28 vanaf Londerzeel (t.h.v. het spoor) naar het noorden aanleggen tot aan de N16. Deze fietssnelweg zal liggen tussen de A12 en de nieuwe ventweg langsheen Carré tot aan Distrilog. Door ruimtegebrek kan er geen fietspad aangelegd worden tussen de A12 en het Fort.

De aanleg van het segment van de fietssnelweg tussen Londerzeel en Meise neemt het Agentschap Wegen en Verkeer voor haar rekening. Deze studie werd opgestart begin 2023.

In een vorige fase werd er ook een bijkomende noord-zuid fietsverbinding ten oosten van het Fort overwogen. Na overleg met alle betrokken instanties (gemeente, provincie ...) werd deze verbinding voorlopig als niet essentieel beschouwd. Het fietspad ten oosten van het Fort wordt dan ook niet uitgewerkt in het Sneltramproject.

Gewone fietsen mogen niet op de bus of tram. Als je de andere reizigers niet hindert, mag je wel gratis een plooifiets (opgevouwen) of step meenemen. Aan de haltes van de Sneltram worden veilige fietsenstallingen voorzien.

De haltes van de Sneltram worden optimaal afgestemd op het wegennetwerk. Ze zijn gemakkelijk te bereiken (te voet, per fiets, met de auto,…). Aan de meeste tramhaltes zullen Park&Rides worden voorzien.

De kruispunten op de A12 hebben een kwalijke reputatie. Het zijn erg drukke en onoverzichtelijke kruispunten waar dagelijks lange files staan en vaak zware ongevallen gebeuren.

Het verbeteren van de veiligheid voor álle weggebruikers is dan ook de belangrijkste drijfveer om deze zwarte punten aan te pakken. Het AWV is hiervoor verantwoordelijk en maakt hier vandaag al werk van. 

Er worden in dit project geen vrachtwagenparkings voorzien.

Het vrachtwagenparkeren wordt onderzocht op regionaal niveau binnen het samenwerkingsverband Bereikbare Regio door de intercommunale IGEMO.

Langs het traject van de sneltram vind je het Park van Bever, de Plantentuin van Meise, het Domein Terassel, het Neromhof, het bos bij de Boskapel van Imde, het Leefdaalbos, enz.

Het traject van de Sneltram wordt zoveel mogelijk in het bestaande landschap ingericht. Waar toch waardevol gebied moet opgeofferd worden, wordt dit d.m.v. boscompensatie (dubbel) gecompenseerd. Bij de keuze van de aanplanting van bomen wordt rekening gehouden met begroeiing die het landschappelijk karakter versterkt.

Daarnaast zorgt de aanleg van het traject voor extra opportuniteiten om de omgeving te beschermen (vb. geluidsschermen).

Het traject zal zeker een impact hebben op de omgeving. Dit wordt in kaart gebracht met een Milieu Effecten Rapport (MER), waarbij o.a. de aspecten geluid, mobiliteit en water grondig onderzocht worden. Voor bepaalde ingrepen die een grote impact hebben op mens en/of milieu zullen alternatieve maatregelen voorgesteld worden.

De leefbaarheid is een belangrijk aandachtspunt in het project. Er zal een MER opgemaakt worden waarin het geluids- en trillingenniveau in de omgeving van het project in kaart wordt gebracht en waar nodig worden ook milderende maatregelen voorgesteld.

Voor wat betreft geluid en trillingen wordt er rekening gehouden met de afstand tot de bebouwing alsook de functies die in gebouwen aanwezig zijn (bv. woningen). Mogelijke maatregelen hebben betrekking op:

• De Sneltram zelf: bijvoorbeeld snelheidsbeperking
• Het spoor zelf: bijvoorbeeld spooroplegging om trilling te beperken
• De omgeving: geluidswand of geluidsabsorberend materiaal trambaan

Bij de opmaak van het technisch ontwerp van de Sneltram is er bijzondere aandacht gegaan naar waterhuishouding. De aanleg van infrastructuur vereist namelijk de integratie van voldoende buffer- en infiltratiecapaciteit.

Zo hebben we regels voor verhardingen en voor overstromingsgebieden.

Kortom: we voorzien in ontwerp zelfs buffering voor zaken die er vandaag liggen, denk aan een gedeelte van A12 dat richting trambaan stroomt. Er zal dus minder wateroverlast zijn doordat deze volledig zal worden gecontroleerd met grachten, drempels, bufferbekkens...

Bij de opmaak van een milieu-effectenrapport (MER) wordt in de discipline ‘Water’ dit mogelijk effect in detail onderzocht. Eventuele maatregelen zullen blijken uit dit onderzoek.

In april 2020 werd de startnota voor de aanleg van de Sneltram goedgekeurd. In het concept staan de nodige aanpassingen aan de weginfrastructuur en de fietsersbruggen en -tunnels van de A12. In oktober 2021 werd de projectnota door alle betrokken overheden goedgekeurd. Parallel worden de gemeentelijke RUP’s (Ruimtelijke Uitvoeringsplannen) uitgewerkt waarbij de ruimere halteomgevingen door de betrokken gemeenten verder worden gepland en bestemd. Ook de Park&Rides en de fietsbruggen worden daarin als mogelijke bestemming mee opgenomen. Voor meer informatie kan je terecht bij de betrokken gemeenten.

In een MER studie wordt nu de impact op de omgeving in kaart gebracht.  Voor bepaalde ingrepen die een grote impact hebben op mens en/of milieu zullen alternatieve maatregelen voorgesteld worden, zoals bijvoorbeeld geluidsschermen, aangepast materiaal of een ander snelheidsregime.

Samen met het project-MER kan de omgevingsvergunning worden aangevraagd. Het aanvragen van de omgevingsvergunning is gepland voor de eerste jaarhelft van 2024.

Na het verlenen van de vergunning en het verwerven van de gronden kan het project gerealiseerd worden door een aannemer.

Deze aannemer wordt aangesteld via een openbare aanbestedingsprocedure in opdracht van de Werkvennootschap. Het is de bedoeling dat dit project zal worden aanbesteed middels een DBFM-procedure (Design, Build, Finance and Maintain) waarbij de opdrachtnemer naast de bouw ook instaat voor het ontwerp, de financiering en het onderhoud. De zoektocht naar een geschikte aannemer is gepland voor de tweede helft van 2024.

Om het project te realiseren zullen nog een groot aantal grondverwervingen nodig zijn. Voor de percelen waarvan een deel van de oppervlakte moet worden aangekocht, zullen eerst grensbepalingen en grondonderzoeken gebeuren.

De bedoeling is om met de effectieve aanleg van de tramlijn te starten in 2025.  

Op dit moment kunnen we nog geen exacte timing geven voor de exploitatie van de Sneltram A12. We schatten dat de testritten en start van exploitatie ten vroegste in 2028 zullen plaatsvinden.

Wanneer het idee van een tramverbinding tussen Willebroek en Brussel voor het eerst werd geponeerd, was er redelijk wat voorbehoud bij de gemeentebesturen. Actiecomités vreesden vooral de onteigeningen. Toch keurde de Vlaamse Regering op 23 februari 2018 het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan voor de Sneltram A12 goed. Dit betekent dat de ruimte naast de A12 vanaf die datum definitief wordt voorbehouden voor de aanleg van de Sneltram tussen Willebroek en Brussel.

Sedertdien hebben ook de gemeentebesturen zowel de start- als de projectnota van het project goedgekeurd. Hiermee hebben ze inhoudelijk ingestemd met het traject van de Sneltram, de locatie van de tramhaltes en de aanpassingen van de wegen hiervoor. Deze steun wordt bovendien door een aantal burgemeesters en schepen uitgedrukt in dit filmpje.

Begin 2023 rezen bij de gemeenten nog twijfels over de haalbaarheid van de gemeentelijke financiering van onderdelen uit het project van de Sneltram A12. De realisatie van het tramproject vraagt namelijk ook een aanpassing van infrastructuur die in het beheer is van de gemeenten. Voorbeelden hiervan zijn o.a. pleinen, lokale toegangswegen en lokale fiets- en voetpaden.

Minister Peeters en De Werkvennootschap hebben midden juni 2023 verzekerd dat alle infrastructuur, die nodig is voor het realiseren van het project, door Vlaanderen gefinancierd zal worden. Zo zal Vlaanderen voor ca. 16 miljoen euro binnen de investering van 448 miljoen euro in nieuwe gemeentelijke infrastructuur investeren. Voor het onderhoud ervan wordt wel gerekend op de expertise van de gemeenten. De Vlaamse regering zal wellicht opteren om de tramprojecten van het Brabantnet te realiseren via een Privaat-Publieke Samenwerking (PPS).

Om het project goed te kunnen ontwerpen, moeten de architecten weten hoe de staat is van de ondergrond. De infrastructuur, zeker de traminfrastructuur, de bruggen en de tunnels moeten stevig kunnen worden gefundeerd in de ondergrond.

Ook details betreffende het grondwaterniveau wordt opgemeten. 

Om de exacte grens te kunnen bepalen tussen het openbaar domein en de percelen van de individuele eigenaars, moeten de landmeters alle gegevens van de percelen kennen. Op die manier kunnen ze exact de huidige en toekomstige grens vastleggen met de zone die nodig is voor de realisatie van het tramproject.

Daarnaast werd de landmeter gevraagd bijkomende opmetingen te doen in Meise om onder meer alle waardevolle bomen te inventariseren. Op basis van deze inventarisatie, zullen we de opties onderzoeken om de impact van de Sneltram op de parktuinen zo minimaal mogelijk te maken.

Bij infrastructuurwerken is hinder onvermijdelijk. We doen er alles aan om die zoveel mogelijk te beperken en iedereen goed geïnformeerd te houden. 

Van zodra de Sneltram in uitvoering gaat zal er een Minder-Hinderteam samengesteld worden. Via bewonersbrieven en nieuwsbrieven worden alle betrokkenen tijdig op de hoogte gebracht van de verschillende werffases en eventuele omleidingen.

> Lees meer over Minder-Hinder

Op de website vind je steeds de juiste informatie. Volg onze facebookpagina of schrijf je via onderstaande link in op de digitale nieuwsbrief van de Sneltram. Zo blijf je op de hoogte van de laatste informatie.

> Naar de facebookpagina > Schrijf je in op de nieuwsbrief van de Sneltram (zone Wemmel en Jette)

De Werkvennootschap draagt inspraak hoog in het vaandel. Participatie en communicatie is een van de belangrijke pijlers waarop Werken aan de Ring steunt. Ook voor de Sneltram. In het voorjaar van 2024 werd een infoweek georganiseerd. Tijdens deze week hielden we halt in Willebroek, Londerzeel, Meise en Grimbergen om bewoners op de hoogte te brengen van de plannen. Kon je deze infomarkten niet bijwonen? Je kan de infopanelen steeds raadplegen via deze link.

Wil jij op de hoogte blijven van het verdere verloop van dit project? 

> Schrijf je in op de nieuwsbrief van de Sneltram (zone Wemmel en Jette)