Misverstanden over de Ring rond Brussel

22/06/2020

Over de Ring rond Brussel bestaan er heel wat misverstanden. In de Werken aan de Ring krant van juni 2020 ontkrachten we de idee dat de Ring enkel voor vrachtverkeer of auto is. En we stellen vast dat korte verplaatsingen ook een belangrijke effect hebben op de verzadiging van de Ring.

“De Ring rond Brussel? Dat is alleen vrachtverkeer!”

Dat de Ring rond Brussel een van de drukste wegen van ons land is, dat staat buiten kijf. Samen met de Ring rond Antwerpen zorgt de Ring rond Brussel voor een groot aandeel van alle files op onze wegen. Een vaak gehoorde verzuchting van de pendelaar die in de file staat op de Ring rond Brussel is dat de files te wijten zijn aan het voortdurend aanwezige vrachtverkeer. Op onze infosessies en gespreksavonden horen we dan ook vaak suggesties om de files te verlagen door het vrachtverkeer enkel ’s nachts toe te laten of het te weren tijdens de spits. Toch wijzen verkeerstellingen uit dat het aandeel vrachtverkeer op de Ring lager is dan gedacht.

Volgens cijfers van het verkeerscentrum over de verkeerssamenstelling (het aandeel vrachtverkeer tegenover personenvervoer) valt de Ring rond Brussel net op als een vrachtverkeerarme ringweg. Tussen Groot-Bijgaarden en Stombeek-Bever is er overdag maar zo’n 9% vrachtverkeer op de Ring. In de cijfers van oktober 2019 is er nergens meer dan 10% vrachtverkeer op de Ring te bespeuren.

Waar op onze wegen is er dan wel een groot aandeel vrachtverkeer? Op sommige segmenten van de Ring rond Antwerpen loopt het percentage vrachtverkeer op tot meer dan 30%. De haven van Antwerpen heeft hier zeker iets mee te maken, maar ook op de zuidelijke Ring rond Antwerpen zien we percentages rond de 15%.

“Werken aan de Ring, dat is enkel voor de auto”

Werken aan de Ring is een multimodaal programma dat zich focust op de mobiliteits- en leefbaarheidsproblemen in de Vlaamse Rand. Het gaat om de herinrichting van de Ring zelf, maar ook over zoveel meer dan dat. In het programma zitten meer dan 60 km nieuwe fietspaden en drie nieuwe tram(bus)lijnen. Er wordt ook geïnvesteerd in Mobipunten (multimodale overstapplekken waar je verschillende vervoersmodi kan combineren) en in groene verbindingen.

Werken aan de Ring werkt op een zeer geïntegreerde manier. In elk deelproject komen de verschillende aspecten aan bod: zo worden langs het hele traject van de Ringtrambus ook veilige fietspaden voorzien, en komt aan elke halte een ruime fietsenstalling. Je kan de fiets ook meenemen op de Ringtrambus, en hem dan bijvoorbeeld achterlaten in een fietskluis aan een Mobipunt.

Ook de twee grote deelprojecten die in deze krant staan uitgelegd, de herinrichting van de H. Henneaulaan en het op- en afrittencomplex Vilvoorde-Koningslo van de Ring worden op deze geïntegreerde manier aangepakt. 

Zo wordt de weginfrastructuur voor de auto veiliger gemaakt, komt er ruimte voor de zachte weggebruiker en voorzien we een nieuwe groenverbinding. Op de brug van de H. Henneaulaan komt ook een vrije busbaan, voor de vlotte doorstroming van de bussen.

Deze twee projecten weerspiegelen zo de hele aanpak van Werken aan de Ring: er wordt op een geïntegreerde wijze gekeken naar alle vormen van mobiliteit en er wordt gedacht aan leefbaarheid en natuur. Zo werkt Werken aan de Ring aan de multimodale en leefbare toekomst van de regio rond de ring, zowel in Brussel als in de Vlaamse rand.

“Het verkeer op de Ring is vooral langeafstandsverkeer!”

Vele inwoners van Brussel en de Vlaamse Rand maken gebruik van de Ring voor korte verplaatsingen, om op hun werk te geraken of voor hun vrijetijdsverplaatsingen. Maar de Ring wordt ook gebruikt voor iedereen die van Leuven naar Gent wil, of van Kortrijk naar Hasselt. Wie de Ring vaak gebruikt voor korte verplaatsingen, beeldt zich wel eens in hoe het zou zijn om op een Ring te rijden die niet gebruikt wordt voor langeafstandsverplaatsingen. Stel je eens voor dat er een tunnel onder Brussel zou zijn die de E40 aan de ene kant verbindt met de E40 aan de andere kant. Zou dat de files kunnen oplossen? Is daar ooit over nagedacht?

In het Strategisch Milieueffectenrapport (S-MER) van 2012 werd een mogelijke tunnel onder Brussel onderzocht. Toch kwam dit scenario niet als voordelig uit dit onderzoek. En dat heeft een belangrijke reden: het aandeel langeafstandsverkeer is kleiner dan gedacht. En dat blijkt ook uit recentere verkeerstellingen.

Uit tellingen in 2018 blijkt dat in de ochtendspits elk uur 6.290 voertuigen vanaf de E40 komende van Gent de verkeerswisselaar aan Groot-Bijgaarden oprijden, en dat er daarvan slechts 270 de Ring helemaal overrijden en de E40 richting Leuven nemen. Dat is slechts 4%. In de andere richting zien we hetzelfde: van de E40 komende van Leuven rijden elk uur 8.190 voertuigen de verkeerswisselaar aan Sint-Stevens-Woluwe op. Slechts 390 daarvan maken de oversteek en rijden over de hele Ring naar de E40 richting Gent. Ook dat is slechts 5%.

Het aandeel verkeer op de Ring dat zijn oorsprong of bestemming in de buurt kent, is dus zeer groot. De hoeveelheid langeafstandsverkeer daarentegen wordt vaak overschat, zeker in de spits. De woon-werkverplaatsingen van korte afstand over de Ring van een duurzaam alternatief voorzien, zal een van de belangrijke stappen zijn om het fileleed op de Ring te verminderen.